GAKGOSUN ANLAMI
Gakgos veya Gakgoslar terimi Elazig’da eskiden yaygin olarak kullanilan Gakgo kelimesinden turetilmistir.
Gakgo tabiri, Elazıg’da erkek agabeye verilen bir isimdir. Bazen saygi duyulan ve saygiyla birlikte guvenilen ve samimiyet beslenen bir erkek arkadas veya erkek bir buyuge veya tanisa da bu terimle hitap edilmektedir.
Elazig (Harput) ve yoresinde, Gakgo terimi eskiden yaygin olarak kullanilmaktaydi.
Halen daha da (eskisi kadar olmasa bile) bu terim kullanilmaktadir.(Gunumuzde Oktay Gakgo’dan baskada sik kullanan kalmadi)
Eskiden yaygin olarak kullanilan bu hitap tarzi ,1970’lerden itibaren sehirlesme ve sanayilesmeyle birlikte baska bir nitelik kazandi. Orgutlu , toplu calısma ve faaliyet yapma alanlari genisleyince (spor musabakaları, konserler, halk oyunları yarismalari vs.) Elaziglilar bu alanlardaki tezahuratlar sirasinda kendilerini bu tabirin cogulu gibi algilanabilen GAKGOSLAR terimiyle ifade etmeye basladilar.Mesela Elazigspor’u desteklerken “Gakkoslar sampiyon..” denilmesi gibi .
Dolayisiyla 1970’lerden sonra GAKGOSLAR terimi, Elazigli genclerin bazi toplu gosteri alanlarindaki ismi ve simgesi haline geldi
Bu yillarda ayrica bazı Elazigli sairler, Elaziglilarin genel davranis ve kulturleriyle ilgili siirler yazarken GAKGOSLAR tabirini siirlerine yansitmaya basladilar.Bu siirlerdeki manasiyla Gakgoslar terimi tum Elaziglilari niteler oldu.
O yillardan sonra bu ifade bir genel tanim olarak ulusal medyaya ve literature de yansidi.
Simdilerde basta Elazig disindaki yazar ve cizerler olmak uzere, Elazıg icindeki ve disindaki bircok yayin cevreleri Elaziglilar yerine bazen GAKKOSLAR terimini kullanmaktadirlar.
GAKGOS’UN KULTUREL MANASI:
Aslinda eski Elazıg kulturel kitaplarında ve kayitlarinda bu tarzda bir terim yoktur. 1970’lerden evvelki kayitlarda Elazıglilar daha cok HARPUTLU terimi ile ozdeslestirilmis ve kulturel ozellikleri, eski kale sehri olan Harput ile butunlestirilmistir. Gerci simdi de edebi ve bilimsel manada bu ifade tarzi yerine oturmaktadir.
Ancak gunumuzun bir simgesel genel Elazigli ismi olan GAKGOS terimi de kulturel bazi anlamlar icermektedir:
Mesela davranislar butunu olarak GAKGOS; mert,namuslu,sozunde duran,tarihine geleneklerine ve inanc degerlerine bagli, yurdunu seven, hak ve hukuka ozen gosteren, cagdas degerleri benimseyen, muzigi ve folkloru ile koklu bir kulture sahip bir yorenin (ELAZIG’IN) insanini hatira getirmektedir.
Ayrica Elazigli yakisikli bir genc, basinda sekiz kose salvari, kreveze ceketi, uc dugmeli yelegi, sal veya acem kusagi, gabardin salvari ve Elazig yemenicilerinde yaptirdigi yumurta topuk sivri burun uc-bes bagli yerel ayakkabisi ile sokakta geziyor olsa ona “goruyormusun tam bir gakgos” denilmektedir. Bu da kiyafet anlaminda GAKGOS kelimesine yeni yuklenmis bir anlamdir.
Sonuc olarak ELAZIGLILAR, kendi olusturduklari bir sifat olan ve yukaridaki anlamlari iceren GAKGOSLAR terimi ile anilmaktan hosnutturlar, ancak sorumsuz kisilerin bu sifata (davranis ve eylemleriyle-bilerek veya bilmeyerek ) baska cagrisimlar yuklemeye calismalarini da uygun bulmamaktadirlar.
17-18
Oktay DISIBUYUK
23/05/2006
.jpg)